Wanneer je bewust bezig bent met je gezondheid, denk je vast wel eens aan cholesterol. Hoewel mensen vaak een negatieve gedachte hebben bij cholesterol, is het een stof die ons lichaam nodig heeft. Een te hoog cholesterolgehalte kan echter slecht zijn voor je gezondheid. Wat is cholesterol precies? In dit artikel legt Fit Meals je precies uit wat cholesterol is en wat gezonde cholesterolwaarden zijn!
Wat is cholesterol?
Cholesterol is een lipide (vetachtige substantie) die van nature voorkomt in het bloed. Het is belangrijk voor de opbouw van celmembranen, de productie van hormonen en vitamine D, en het speelt een rol in de stofwisseling. Hoewel cholesterol essentieel is voor onze gezondheid, kan een te hoog niveau in het bloed het risico op hart- en vaatziekten verhogen.
Cholesterol is een vetachtige stof die een essentiële rol speelt in ons lichaam, maar het kan ook gezondheidsrisico’s met zich meebrengen wanneer de waarden te hoog zijn. We onderscheiden hierin het HDL-cholesterol (goed cholesterol) en LDL-cholesterol (slecht cholesterol).
HDL-cholesterol
HDL staat voor High-Density Lipoprotein, vaak omschreven als ‘goed’ cholesterol. HDL helpt overtollig cholesterol uit de bloedvaten te verwijderen en terug te brengen naar de lever, waar het wordt afgebroken en uit het lichaam verwijderd. Een hoger niveau van HDL-cholesterol wordt geassocieerd met een lager risico op hart- en vaatziekten.
LDL-cholesterol
LDL, of Low-Density Lipoprotein, staat bekend als ‘slecht’ cholesterol. LDL draagt cholesterol van de lever naar de cellen. Wanneer er te veel LDL in het bloed zit, kan het zich ophopen in de wanden van bloedvaten. Dit leidt tot de vorming van plaques en kan het risico op hart- en vaatziekten verhogen.
Wat zijn gezonde cholesterolwaarden?
We kunnen ons cholesterolgehalte laten controleren via de huisarts. Veel Nederlanders laten dit regelmatig doen, om zo inzicht te krijgen in hun gezondheid. Maar wat zijn nu eigenlijk gezonde cholesterolwaarden? In Nederland worden de volgende waarden als richtlijn voor een gezond cholesterolgehalte gehanteerd:
- Totaal cholesterol: lager dan 5,0 mmol/L
- LDL-cholesterol: lager dan 3,0 mmol/L
- HDL-cholesterol: hoger dan 1,0 mmol/L voor mannen en 1,2 mmol/L voor vrouwen
- Triglyceriden: lager dan 1,7 mmol/L
Is er een verband tussen cholesterol en leeftijd?
Jonge sporters hoor je eigenlijk zelden over hun cholesterolwaarden, hoe komt dit? Bestaat er een verband tussen je leeftijd en de niveaus van HDL en LDL in je bloed? Ja, er bestaat een verband tussen cholesterol en leeftijd. Met het ouder worden, kunnen de cholesterolwaarden stijgen.
Dit geldt vooral na de leeftijd van 20 jaar, waarbij het risico op hogere cholesterolwaarden toeneemt met het ouder worden. Het is daarom belangrijk om regelmatig je cholesterol te laten controleren, vooral als je ouder bent dan 40 jaar.
Te hoog cholesterol symptomen
Hoe kun je herkennen of je te veel slecht cholesterol in je bloed hebt? Een te hoog cholesterolgehalte geeft meestal geen directe symptomen, wat het een ‘stille’ aandoening maakt. Vaak wordt het pas ontdekt door een bloedtest of nadat iemand complicaties ontwikkelt, zoals hartziekten of een beroerte.
Je hebt een hoger risico op hart- en vaatziekten bij de volgende cholesterolwaarden:
- Totaal cholesterol hoger dan 5.
- LDL-cholesterol hoger dan 3.
- HDL-cholesterol lager dan 1.
- Triglyceriden hoger dan 2.
Hoewel je bij een te hoog cholesterol geen directe klachten ervaart, is het wel belangrijk om hier iets mee te doen. Je wil immers hartproblemen door dichtgeslibde bloedvaten voorkomen.
Hoe kun je cholesterol verlagen?
Een hoog cholesterolgehalte kan de kans op hart- en vaatziekten aanzienlijk verhogen. Gelukkig kun je verschillende dingen doen om je LDL-cholesterol te verlagen. Door een gezonde leefstijl te volgen, met voldoende beweging en gezonde voeding, kun je je cholesterol verlagen.
Cholesterol kan op verschillende manieren worden verlaagd, waaronder:
- Het aanpassen van je dieet door verzadigde vetten en transvetten te verminderen en meer vezelrijke voeding en omega-3 vetzuren te consumeren.
- Regelmatige lichaamsbeweging, wat kan helpen om het HDL-cholesterol te verhogen.
- Het behouden van een gezond gewicht.
- Stoppen met roken, aangezien roken HDL-cholesterol kan verlagen.
- In sommige gevallen kan medicatie nodig zijn, zoals voorgeschreven door een arts.
Tip: eieren worden vaak geassocieerd met een hoog cholesterolgehalte. Uit recent onderzoek blijkt echter dat eieren geen invloed hebben op je slechte cholesterol. Je kunt eieren dus prima in een gezond eetpatroon verwerken, want ei-eiwitten bieden een compleet aminozuurprofiel.
Bestaat er een cholesterolverlagend dieet?
Het behouden van een gezond gewicht kan helpen om een gezond cholesterolgehalte te krijgen. Hoe kun je jouw eetpatroon aanpassen om je cholesterol te verlagen? Er bestaat een dieet dat kan helpen het cholesterolgehalte te verlagen. Dit dieet omvat het eten van veel fruit, groenten, volkoren producten, peulvruchten, noten, en het gebruik van gezonde vetten zoals olijfolie. Ook wordt 2x per week vette vis eten aangeraden.
Het verminderen van de inname van verzadigde vetten (gevonden in vlees en volvette zuivelproducten) en het elimineren van transvetten (vaak in bewerkte voedingsmiddelen) is cruciaal. Het verhogen van de inname van vezels, vooral oplosbare vezels, kan ook helpen het LDL-cholesterol te verlagen.
Door bewuste voedingskeuzes te maken, regelmatig te bewegen, en een gezonde levensstijl aan te nemen, kun je het risico op hart- en vaatziekten verminderen. Onthoud dat regelmatige controle van je cholesterol belangrijk is, vooral als je ouder wordt.